چکیده مقاله:

عنصر اصلی تشکیل دهندۀ زبان جمله است و هر جمله مجموعه ای است از کلمات. اما صرف جمع شدن کلمات در کنار یکدیگر تشکیل دهندۀ پیام معنا داری نیست، بلکه لازم است که در یک جمله رابطۀ کلمات نسبت به هم مشخص شده باشد. مطابق نظر مشهور در زبان عربی وظیفۀ مشخص کردن رابطۀ کلمات یک جمله با هم بر عهدۀ حرکات و یا حروفی است که در انتهای کلمه می آیند و علائم اعرابی نام دارند. این مسئله اگرچه مشهور واقع شده است، اما پیرامونش ابهاماتی وجود دارد. از سویی گروهی اصل وجود آن در زبان عربی را مطلقا نپذیرفته اند، گروهی دیگر حیات آن در زبان عربی را منحصر در پیش از اسلام دانسته اند و گروهی دیگر تمامیت خواهانه اثر بخشی اعراب در معنا را به تمام اسالیب زبان عربی تعمیم داده اند. در این مقاله هر سه جریان فوق با ارائۀ مستندات و شواهد لازم نقد گردیده اند.