دوفصلنامه علمی - اطلاع رسانی نگاه - شماره ۱۴
- مدیر سایت
- الزيارات: ۲۹۹۲
نگاه؛ دو فصلنامه علمی - اطلاع رسانی مدرسه شهیدین (ره)
سال هشتم
شماره ۱۴
بهار و تابستان ۱۳۹۹
شناسنامه:
صاحب امتیاز: مدرسۀ شهیدین بهشتی و قدوسی (ره)
مدیر مسئول: سید محمد رضا طباطبایی
به کوشش معاونت پژوهش مدرسۀ شهیدین (ره)
سردبیر: مهدی خیاط زاده
هیئت تحریریه: محمد پاکدین، محمد بختیاری، سلمان حسین زاده، سید محسن صفایی
ویراستار مقالات فارسی: محمد امین کلانتری
بازبینی و طراحی: محمد امین کلانتری
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقالات:
۱. «إذ» و «إذا» فجائیه و بررسی آن در ترجمه نصوص دینی
عبدالکریم یوسفی - صفحه ۷ تا ۲۱ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
«اذ» و «اذا» از اسامی پرکاربرد در زبان عربی‌اند که از نظر نحوی، ظرف بوده و مبنی محسوب می‌شوند. این دو اسم در مواضع گوناگونی به فراخور غرض متکلّم مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از این دو واژه در موضع فجائیه دارای ظرافت‌های معنایی بسیاری است که توجه به آن در امر ترجمه، مخاطب را بسیار تحت تاثیر قرار داده و او را بیشتر در فضای مورد نظر متکلّم قرار می‌دهد. دلیل این امر آن است که این دو واژه علاوه بر معنای ظرفی، دربردارنده معنای «وقوع ناگهانی» هم هستند. جهت یافتن این ظرافت‌ها باید به فضای مکالمه عرب در زمان نزول قرآن و حضور معصومین: راه یافت و از علمای بزرگ تاریخ ادبیات عرب خصوصا متقدّمین آن‌ها مانند جناب سیبویه بهره برد.
۲. معناشناسی باب اشتغال
عماد الدین مهدی زاده - صفحه ۲۳ تا ۴۶ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
برای إفاده معنای جمله «محمد را یاری کردم» هنگامی که با استعمالات عربی روبرو می‌شویم، گاهی با عبارت «نصرت محمدا» و گاهی با عبارت «محمداً نصرته» مواجه می‌شویم. سوالی که به ذهن می‌رسد این است که فرق بین این دو چیست و چرا در یکی از این دو جمله ابتدا فعل را آورده‌ایم و در جمله دیگر اسم را مقدم کرده‌ایم؟ هم چنین سوال دیگر این که فرق «محمدا نصرت» با «محمدا نصرته» از جهت معنایی چیست؟ و سوال دیگر این که فرق بین حالت نصبی و رفعی اسم مشتغل‌عنه از جهت معنایی چه می‌باشد؟ جواب این است که در باب اشتغال، ما برای اهتمام به اسم مشتغل‌عنه، آن را مقدم کرده‌ایم و اهتمام و توجه ما به مسندالیه جمله می‌باشد و فرق «محمدا نصرت» با «محمدا نصرته» در اهتمام داشتن و توجه خاص به اسم مشتغل‌عنه می‌باشد. در تفاوت بین رفع و نصب نیز باید گفت در صورتی که سخن پیرامون اسم مشتغل‌عنه باشد و عمده در کلام محسوب شود، آن را به صورت مرفوع می‌آوریم و اگر سخن پیرامون خود متکلم باشد و اسم مشتغل‌عنه را برای اهتمام مقدم کنیم آن را به صورت منصوب می‌آوریم.
۳. کتابشناسی بعضی از مهم‌ترین کتب تاریخ نحو
محمد علی عزیزی - صفحه ۴۷ تا ۵۹ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
برای فهم علم نحو، پیشرفت، کسب مبانی و روش‌ها، چاره‌ای جز مطالعه تاریخ علم نحو نیست. علمای نحوی و علاقه‌مندان به ادبیات عرب، با مدح و سعی بسیار اقدام به نوشتن کتب تاریخ نحو کرده‌اند. ما در این مقاله برآنیم که پس از توضیحی مختصر از ادب عربی و تاریخ نحو، به بعضی از کتب نوشته شده در این زمینه و پاره‌ای از توصیفات آن‌ها بپردازیم.
۴. معمایی قرآنی و پاسخ آن
برگرفته از کانال «روش سنتی تحصیل علوم حوزوی» - صفحه ۶۱ تا ۶۸ | دانلود مقاله PDF
۵. القصر و طرقه
ابوالفضل معتمدي نجاد | صفحه ۶۹ تا ۱۰۰ | دانلود مقاله PDF
الملخص:
القصر هو من الأبواب الهامّة الموجودة في علم البلاغة و عبّر علماء البلاغة عنه بالحصر و الاختصاص في بعض الکتب البلاغیة لذا قمنا بالبحث عن المعنی اللغوي و الاصطلاحي لهذه الألفاظ الثلاثة حتّی یتّضح الأمر و یفهم الخلاف إذا کان بینها. ینقسم القصر إلی حقیقي و إضافي و إلی قصر موصوف علی صفة و صفة علی موصوف و لکلّ شرحه الخاص. و للقصر أسالیب کثیرة تنقسم إلی قسمین؛ أسالیب غیر اصطلاحیة و أسالیب اصطلاحیة. أسلوب القصر کثیر الاستعمال في القرآن الکریم بمختلف طرقه بحیث لا تکاد سورة تخلو منه. أهمّ الطرق الاصطلاحیة للقصر هو العطف و النفي و الاستثناء و إنّما و التقدیم و إن زاد بعض علماء البلاغة طرقا أخری.
۶. خصوصیات التوکید بـ «إنّ» و «أنّ»
علی القائمی الأمیری | صفحه ۱۰۱ تا ۱۲۴ | دانلود مقاله PDF
الملخص:
«إنّ» وضعت لتوكيد مضمون الجمله التي تتصدرها اي لدفع انكار المخاطب او توهم انكاره له. و يتوجّه التوکید الى كل من الاسم و الخبر من حیث وقوع کل منهما احد طرفي الاسناد لا من حیث هو مستقلا عن الاسناد و لا يوجَّه الى نفس الاسناد اي الاخبار كذا لا الی الخبر وحده. و قد تفيد «إنّ» معنى الربط او التعليل بين جملتين عندما تتوسّط بينهما بحيث لو لم تكن، لفُقد الوصل بين الجملتين و لشعر بالخلل و انفصال السياق. اما «إنّ» فاصح الاقوال فيها انها لتوكيد الخبر وحده توكيدا من سنخ توكيد اختها لكن اخف. و لیس احد من باقی الادواة التوکیدیة مثلهما فی التوکید. فإمّا یختلف موطن توکیدها و إمّا کیفیتها و إمّا الغرض منها.
۷. دراسة لو الشرطیّة الماضویة و أغراض دخول الاستدراک بعدها و التطبیق علی بعض آیات القرآن الکریم
علی حسن بور | صفحه ۱۲۵ تا ۱۴۴ | دانلود مقاله PDF
الملخص:
یطلق علی «لو الإمتناعیّة»، «لو الشرطیّة الماضویّة» و هی حرف یقتضی فی الماضی امتناع ما یلیه و استلزامه لما تالیه. فإنّها من اداة الشرط و تفید تعلیق السّبب بالمسبّب و تقیید الشرط بالزمان الماضی و لو مؤوّلاً. و تدلّ علی امتناع شرطها بالضرورة من غير تعرّض لامتناع الجواب و لا ثبوته. و من میزاتها، اختصاصها بالفعل الماضی و لو مؤوّلا، دخول «أنّ» بعدها کثیرا، عدم جزمها و عدم خروج جوابها کثیرا عن صیغة المضارع المنفیّ بلم و الماضیّ مطلقا. و ترد احیانا بعدها اداة الاستدراک. فدرس کیفیة اجتماع أمرین مانع الجمعین فی الظاهر أی: اجتماع الامتناع الحتمیّ و دفع التوهم الذی غیر حتمیّ، بالإستدراک. فوضّح أنّ الإستدراک، إمّا راجع الی شرط «لو» لتأکید امتناعه أو لاغراض أخری التی تمّ الاشارة الی بعضها و إمّا الی امر آخر، قصد إزالته و دفع التوهّم منه؛ فلا یخلّ الإستدراک مع أنّه لدفع امر متوهّم و غیر حتمیّ، بضرورة امتناع الشرط.
پوستر:
