دوفصلنامه علمی - اطلاع رسانی نگاه - شماره ۱۵
- مدیر سایت
- الزيارات: ۲۷۵۷
نگاه؛ دو فصلنامه علمی - اطلاع رسانی مدرسه شهیدین (ره)
سال هشتم
شماره ۱۵
پاییز و زمستان ۱۳۹۹
شناسنامه:
صاحب امتیاز: مدرسۀ شهیدین بهشتی و قدوسی (ره)
مدیر مسئول: سید محمد رضا طباطبایی
به کوشش معاونت پژوهش مدرسۀ شهیدین (ره)
سردبیر: مهدی خیاط زاده
هیئت تحریریه: محمد پاکدین، محمد بختیاری، سلمان حسین زاده، سید محسن صفایی
بازبینی و طراحی: هادی عبدالمالکی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقالات:
۱. حکم پاها در وضوء از منظر فریقین
محمّدرضا آزاد - صفحه ۷ تا ۲۲ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
«حکم پاها در وضوء» از صدر اسلام موضوع بحث میان فقهای مسلمان بوده است. شیعه دوازده امامی به پیروی از امیرالمومنین علی (ع) به وجوب مسح حکم کرده‌اند و دیگران نیز در این زمینه اختلاف دارند دسته‌ای می‌گویند: پاها باید شسته شود، دسته‌ای دیگر قائل به مسح هستند و گروهی می‌گویند باید بین مسح و غَسل جمع کرد. ریشه این اختلافات به دلیل وجود روایات متعارض است بنابراین بهترین مرجع برای رفع نزاع بین روایات، قرآن کریم است. آیه وضوء طبق دو قرائت مشهور دلالت بر مسح پاها می‌کند. روایات شستن پاها با روایات مسح آن تعارض دارند و راه‌حل رفع تعارض از سنت، عرضه روایات به قرآن و اخذ روایات موافق با ظاهر قرآن و رد روایات مخالف با ظاهر است.
۲. ماء البئر
علیرضا پورحیدر شیرازی - صفحه ۲۳ تا ۳۸ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
مساله طهارت یکی از شاخه‌های علم فقه بوده که از دیرباز مورد توجه بسیاری از علمای این علم بوده است. در بحث طهارت، از آن جایی که یکی از مطهرات آب است، به بیان اقسام آن پرداخته می‌شود و بیان می‌شود که یکی از اقسام آب، آب چاه است. در این مقاله مسائل مختلف پیرامون این موضوع، جمع‌آوری و تا حدودی بررسی شده است تا ضمن آشنایی با نظرات قدما و متاخرین در این بحث، اشکالات و ایرادات اقوال برخی از آن‌ها هم واضح گردد.
۳. اشتراط اذن پدر و شوهر در روزۀ مستحبی
علی حسن پور - صفحه ۳۹ تا ۵۸ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
از دیدگاه اسلام، روابط پدر و فرزندی و زناشویی از روابط مهم بوده و دارای احکام خاصی هستند. از جمله این احکام این است که آیا اجازۀ پدر یا شوهر، شرط صحت روزۀ مستحبی فرزند و همسر ست یا خیر. واگر آنان از روزه نهی کنند، حکم آن چیست. با توجه به روایات و عنایت به نظر قدماء، اشتراط اذن پدر و حکم نهی او، محل بحث و اختلاف ست. برخی قائل به کراهت‌اند و برخی قائل به حرمت و عدم انعقاد روزه. اما ملاکی که بیشتر مورد توجه معاصرین قرار گرفته، بحث ایذاء والدین و نهی آنهاست. اما اشتراط اذن شوهر مورد اجماع و اتفاق فقهاست و روزۀ زن بدون اجازۀ شوهر حرام ست؛ هرچند که سند روایات موجود ضعیف ست. اما معاصرین با عنایت به بحث لزوم اجازه یا نهی شوهر، بیشتر معیار حق استمتاع شوهر را مورد توجه قرار داده‌اند.
۴. پاکی یا نجاستی غساله
حمیدرضا دهقانی فیروزآبادی - صفحه ۵۹ تا ۷۱ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
در این مقاله بعد از بررسی لغوی و اصطلاحی غساله به بیان اقوال موجود در کتاب الروضة البهیة در مورد نجاست یا طهارت آب غساله که از شستشوی محل نجاست به وسیله آب قلیل به دست آمده پرداخته‌ایم که شامل ۴ قول حالت قبل از غسل، حالت بعد از غسل، حالت قبل از غساله، حالت بعد از غساله می‌باشد سپس با ذکر قائلان این نظرات، ادله موجود در هر قول و نکات و اشکالات آن را بیان کرده‌ایم که بنا بر آنچه در کتب ذکر شده بود نظرات را به سه دسته کلی تجاست مطلق (با اختلاف در مورد دفعات شستشو)، طهارت مطلق و حالت بعد از غساله تقسیم کردیم البته به این نتیجه نیز پی بردیم که تمام بحث در مورد آب قلیل بوده و همچنین در مورد عدم پاک‌کننده بودن غساله نیز هیچ اختلافی وجود ندارد
۵. بررسی گستره حجیت سیره عقلاء نزد اصولیان
ابوالفضل زارعی | صفحه ۷۳ تا ۹۵ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
قلمرو حجیت سیره عقلاء با توجه به آن‌که نقشی راهبردی در فرآیند استنباط حکم شرعی دارد، از دیرباز مورد توجه اصولیان بوده است اما به جهت آن‌که کمتر به صورت یکپارچه و مجزا مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته، گستره این حجیت چندان هویدا نیست. از این رو پرسش از قلمرو حجیت سیره عقلاء مسأله‌ای نیازمند کاویدن پاسخی درخور است. بررسی‌ها نشان می‌دهد آنچه در این مسئله تأثیرگذار و محوری است، دسته‌بندی درست و دستیابی به شناختی عمیق از چگونگی شکل‌گیری سیره عقلاء است. در این میان بررسی سیَر مستحدثه و همچنین کیفیت امضای ایشان از سوی شارع مقدس، دشواری رسیدن به پاسخی صحیح و جامع را دوچندان کرده است. این تحقیق با گردآوری داده‌های کتابخانه‌ای درصدد بررسی مبانی اصولیان درباره حجیت سیره عقلاء بوده و در سایه توصیف و تحلیل گزاره‌های اصولی به تبیین قلمرو حجیت بنائات عقلایی می‌پردازد.
۶. نقد و بررسی نظریه سید مرتضی مبنی بر عدم حجیت خبر واحد و آثار آن
سید علی اسماعیل زاده | صفحه ۹۷ تا ۱۱۱ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
حجیت خبر واحد از مسائلی است که با گزاره‌های مختلفی در اصول فقه امامیه به اثبات رسیده است اما با انکار سید مرتضی افق تازه‌ای در منظر اصولیان قرار گرفت تا با نهایت دقت و تأمل در استدلالات اثبات حجیت خبر واحد بکوشند. سعی و تلاش مذکور از زمان شیخ طوسی آغاز شد و به بحث‌های پردامنه قرون اخیر تبدیل گردید. البته انتساب انکار مطلق عدم حجیت خبر واحد به سید مرتضی چندان هویدا نیست به جهت آن‌که تحقیقی موسع و یک پارچه صورت نگرفته است و این مهم سبب شده تا آتش تعارض شعله ور‌تر شود. از این رو پرسش از گستره حجیت خبر واحد نزد سید مرتضی و آثار مترتب برآن مسئله ایست که نیازمند کاویدن تا مرحله پاسخی درخور است. بررسی کلمات سید مرتضی و شیوه اجتهاد او در کتب برجای مانده نشان می‌دهد که انتساب انکار حجیت خبر واحد به صورت مطلق صحیح نیست. و در عمل در خیلی موارد با کلام مشهور اصولیان تهافت خاصی دیده نمی‌شود. این تحقیق باهدف شناخت حدود و ثقور کلمات سیدمرتضی در حجیت خبر واحد و شرایط آن انجام شده و نیل به این مقصد در سایه توصیف و تحلیل گزاره‌های اصولی با گردآوری داده‌های کتابحانه‌ای میسر است که نتیجه آن تبیین نظریه سید مرتضی و اثرات ناشی بر آن است.
۷. ما هو النسخ في الشريعة الاسلامية
محمّدرضا مختاری فر | صفحه ۱۱۳ تا ۱۲۱ | دانلود مقاله PDF
الملخص:
قد ورد لفظ النسخ في الآيات والروايات كثيرا فيجب العلم بمعنی النسخ لفهم المراد. وطیلة العصور قام الاصحاب بتعریف النسخ في اصول الفقه والتفسير وبيان مصاديقه و حدوده. ولکن التعریف ـ کما صرح الاصحاب ـ متخذ من مزج المعنی اللغوي وما يستنبط من المصادیق. ولکن هناك بعض الاحادیث التي تقوم ببيان مفهوم النسخ صريحا او ايماءا. وبعد الفحص فیها یمکن ان یدعی فیه تعریفا یختلف المشهور بعض الشئ وهو «رفع حکم من قبل الشارع لدلیل سواء کان علی نحو التخصیص او التقیید او کان علی نحو رفع الحکم من راسه».
۸. مبطلیة أو عدم مبطلیة الأکل و الشرب في الصلاة
علي صباغي | صفحه ۱۲۳ تا ۱۳۳ | دانلود مقاله PDF
الملخص:
یعتبر الأکل و الشرب من مبطلات الصلاة ونحن في هذه المقالة الموجزة باحثنا حول هذین المبطلین للصلاة لکي نعرف وندرک حقیقة الموضوع وأطرافه حتّی نعلم أنّه متی یکون الأکل والشرب من مبطلات الصلاة وکیف یمکن أن نحکم علی الخلافات الموجودة بین بعض الفقهاء في هذه المسألة.
المنهج الذي سرنا علیه في هذه المقالة هو مسار منطقي لوجدان الحقیقة حیث أجبنا عن الأسئلة الفرعیة التي یمکن أن تطرح حول هذا الموضوع حتّی نصل إلی جواب السؤال الأصلي الذي تدور هذه المقالة حوله لکن دون أن نأتي بنفس الأسئلة الفرعیة بل جئنا بالإجابات دون الأسئلة وطرحنا أقوال العلماء ثمّ لاحظنا أدلّتهم وفقا لتقدّم أو تأخّر زمن حیاتهم ثمّ في النهایة حصلنا علی النتیجة والإجابة عن السؤال الأصلي وهي: الأکل والشرب لیس من مبطلات الصلاة مطلقا بل مع قیود وشروط، لکن لو أردنا أن نتخّذ طریقة الإحتیاط مراعاة لآراء بعض العلماء حیث یمکن أن قد وصل إلیهم ما لم یصل إلینا، یجب أن نقول أنّ الأکل والشرب إذا کان عمدا یحتسب من مبطلات الصلاة مطلقا قلیلا کان أو کثیرا وإذا کان سهوا، لو یمحو صورة الصلاة أو الموالاة فیعتبر من المبطلات و إلّا فلا.
پوستر:
