دو فصلنامه علمی - اطلاع رسانی نگاه - شماره ۸ و ۹
- مدیر سایت
- الزيارات: ۷۱۳۳
نگاه؛ دو فصلنامه علمی - اطلاع رسانی مدرسه شهیدین (ره)
سال چهارم و پنجم
شماره ۸ و ۹
بهار، تابستان، پاییز و زمستان ۱۳۹۶
شناسنامه:
صاحب امتیاز: مدرسۀ شهیدین بهشتی و قدوسی (ره)
مدیر مسئول: سید محمد رضا طباطبایی
به کوشش معاونت پژوهش مدرسۀ شهیدین (ره)
سردبیر: مهدی خیاط زاده
هیئت تحریریه: محمد پاکدین، محمد بختیاری، سلمان حسین زاده، سید محسن صفایی
ویراستار مقالات فارسی: محمد امین کلانتری
بازبینی و طراحی: محمد امین کلانتری
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقالات:
۱. تأثیر قبض در صحت عقود از دیدگاه « شرائع الإسلام» و « قانون مدنی ایران»
علی حیدری دلگرم - صفحه ۷ تا ۲۴ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
این مقاله در دو بخش تنظیم شد. در بخش اول به معناشناسی قبض پرداختیم و معنای لغوی و اصطلاحی آن را تبیین کردیم. در بخش دوم نیز به بررسی عقودی پرداختیم که صحت آنها مشروط به قبض است. این بخش در پنج قسمت تنظیم شده است. در قسمت اول، مباحثی مقدماتی پیرامون «اشتراط قبض در صحت عقد» گفته شده است. در قسمتهای دوم تا پنجم نیز به عقودی پرداخته شده است که صحت آنها مشروط به قبض است و به ترتیب عبارت اند از: حبس، بیع صرف، رهن و هبه.
۲. بررسی مفطرات موجب قضاء و کفاره
محمد سالارکیا - صفحه ۲۵ تا ۴۴ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
بعضی از مفسدات روزه، نه تنها باعث وجوب قضا بر گردن انسان میشود، بلکه موجب ثبوت کفاره نیز می گردد. نسبت به برخی از این مفطرات نزد علما اختلافی نیست و همه قائل به وجوب قضا و کفاره به خاطر ارتکاب آنها هستند. اما در بعضی دیگر اختلاف است. عده ای نسبت به بعضی از مفطرات فقط قضا را واجب میدانند و بعضی موارد را اصلا مفسد روزه نمی دانند و تنها قائل به حرمت آنها هستند. برخی از این حرمت ها فقط به اقتضای روزه است که حرام است، برخی دیگر هم همیشه حرام است. در این پژوهش، به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
۳. بررسی شروط باطل و مبطل عقد در فقه و حقوق
عباس دهقان - صفحه ۴۵ تا ۶۰ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
«شرط» به معناى «عهد و التزام» و یا تعهدى که در ضمن عقد ديگرى است هميشه تابع عقد اصلى است. در كلمات فقها، شرط ضمن عقد، يك جزء از معامله به حساب آمده است. هر چند كه شرط ضمن عقد، موجودى تبعى، و معامله‌اى كه شرط، در ضمن آن قرار گرفته، موجودى اصلى است و نبايد فساد و بطلان موجود تبعى سرايت به موجود اصلى نموده و آن را فاسد نمايد، اما گاهى ارتباط اصلى و تبعى طورى است كه فساد و بطلان تبعى در اصلى سرايت كرده و آن را نيز فاسد مى‌نمايد و گاهى هم ارتباط در اين حد نيست. «مادۀ ۲۳۲» و «۲۳۳ ق. م»، در این رابطه می گوید اگر شرط ضمن عقد بر خلاف مقتضاى خود عقد باشد، و يا شرط، مجهول باشد به طورى كه موجب جهل عوضين گردد، هم فاسد است و هم مفسد. با توجه به رویکرد حقوقدانان به تبع فقهای متاخر، ملاک مفسدیت این است که با آسیب به رکن عقد، عقد باطل می شود. بر این اساس یک شرط نامشروع که جهت معامله را نامشروع می کند نیز مبطل عقد خواهد بود. اما اگر فساد شرط به تعهد اصلى لطمه‌اى وارد نمى‌كند، مثل این که شرط، غيرمقدور، بى‌فايده و يا نامشروع باشد، در اين موارد شرط، فاسد است ولى معاملۀ اصلى صحیح است، اما «مشروط له» در صورت جهل به فساد شرط، حق فسخ معامله اصلى را خواهد داشت.
۴. عبادات زوجه
امیرحسین مینائی فر - صفحه ۶۱ تا ۷۸ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
عقد ازدواج حقوق و تکالیفی برای زن و شوهر به وجود می آورد و آنان را نسبت به تأمین برخی نیازهای یکدیگر شرعا متعهد می سازد. ازدواج همچنین سبب می شود، طرفین اهداف و منافع مشترکی پیدا کنند، به طوری که نوع رفتار و شیوه عمل هر کدام، مشاغلی که انتخاب می کنند و اقدامات و فعالیتهای آنان در مصالح و منافع دیگری تاثیر می گذارد. همزیستی و وحدت مکانی زوجین بسیاری از امور آنان را به هم مرتبط می سازد و مجموعه ای از روابط و داد و ستدها و کنشها و واکنشها را میان آنان پدید می آورد که اگر اراده طرف در پیجویی آن، متعارض و ناهمخوان باشد، به اختلال در تحقق اهداف و مصالح مشترک و یا تامین نیازها و انجام تکالیف و عمل به حقوق متقابل می انجامد؛ بنابراین به ضرورت عقل، یکی از آثار ازدواج لزوم هماهنگی زوجین و وحدت آنان در اراده و عمل است. یکی از شئون زندگی زوجه عبادات آن است. در پژوهش حاضر سعی شده است به بررسی عبادات زوجه پرداخته شود تا بتوان نگاه دقیقتری نسبت به این مسئله پیدا کنیم.
۵. بررسی و معیار تفکیک باب های «اجتماع امر و نهی»، «تعارض» و «تزاحم»
محسن مقدسی فر | صفحه ۷۹ تا ۱۰۰ | دانلود مقاله PDF
چکیده:
سه مسئله اصولی اجتماع امر و نهی، تعارض و تزاحم، از دیرباز توسط علما مطرح شده است و شباهت و تفاوت آنها در کتب اصولی مورد بحث قرار گرفته است. اما تاکنون گستره مولفه ها و تمایزات آن سه باب در یک تحقیق گسترده و یکپارچه مورد واکاوی قرار نگرفته است. از این رو پرسش از مولفه ها و تمایزات و شباهت های سه باب «اجتماع امر و نهی» و «تعارض» و «تزاحم»، مسئله ای است نیازمند بررسی بیشتر جهت یافتن پاسخی درخور. با ورود به مولفه ها روشن می شود که «تعارض» در مقام جعل و تشریع است و «اجتماع امر و نهی» و «تزاحم» در مقام امتثال. البته تزاحم در فرض عدم مندوحه است و مندوحه همان سوء اختیار مکلف در جمع امر و نهی است. اجتماع امر و نهی فروض مختلفی دارد که خواهد آمد. این تحقیق با هدف شناخت حدود و ثُغور و تبیین ادله انجام شده و نیل به این مقصد در سایه توصیف و تحلیل گزاره های اصولی با گردآوری داده های کتابخانه ای میسر است، و نتیجه آن تفکیک سه مسئله «اجتماع امر و نهی» و «تزاحم» و «تعارض» است که با بیان مولفه ها و تمایزات همراه خواهد بود.
۶. دراسة في نجاسة الکافر الکتابي و غیره
السید مجید الحسیني | صفحه ۱۰۱ تا ۱۳۲ | دانلود مقاله PDF
الملخّص:
لقد عدّ الشارع المقدس النجاسات للمسلمین عن طرق مختلفة. إحدی النجاسات التي تمّ ذکرها في القرآن و کثیر من الروایات هي الکافر. و الکافر ینقسم إلی عدة أقسام. یتمیّز الکافر الکتابي من غیره بأحکام منها الطهارة و النجاسة. في الواقع أجمع العلماء علی نجاسة غیر الکتابي لکنّ الأمر یختلف تجاه الکافر الکتابي، حیث یعتقد البعض نجاستهم و من جانب آخر یقول البعض بطهارتهم. و کما تعرف؛ موضوع الطهارة و النجاسة بالنسبة إلی الکافر (کتابیاً کان أو غیر کتابي) من الأهمیة بمکان، فإنّ هذا الموضوع یؤثّر في تعامل المسلمین و تعایشهم مع أهل الکتاب و غیرهم. و أیضاً نتیجة هذا الموضوع یُعتبر وُجهةُ نظر الإسلام تجاه أهل الکتاب. في هذا البحث المتواضع بعد النظر إلی الروایات المتعلقّة بطهارة أهل الکتاب أو نجاستهم نصل إلی طهارة أهل الکتاب.
۷. أول وقت صلاة المغرب
مصطفی کشاورز فرد | صفحه ۱۳۳ تا ۱۸۲ | دانلود مقاله PDF
الملخّص:
للصلاة المغرب ککل صلاة واجبة أجزاء و شروط منها شروط الصحة التی تتوقف علیها صحة الصلاة، فبما أنها من الواجبات الموقتة فإحدی شروط صحتها الوقت و بما أنها موسعة أیضا مضافا إلی مدخلیة الوقت فیها فلوقته إبتداء و إنتهاء یجوز إتیان الصلاة بینهما. أما هذا التحقیق بصدد الوقوف علی أول وقت تصح صلاة المغرب فیه. مسئلة أول وقت المغرب اختلف فیها فقهائنا و منشأ خلافهم، اختلاف فی ظهور الروایات و استظهار الفقهاء فی مقام الجمع. فمن الروایات ما تدل علی أن أول وقت المغرب یتحقق باستتار قرص الشمس فذهب بعض إلیه و لم یقبل ظهور الروایات الأخری فی الغیر. منها ما تدل علی أنها یتحقق بزوال الحمرة المشرقیة و منها ما تدل علی أنها یتحقق برؤیة کوکب بعد جنان اللیل أو ببداء ثلاثة نجوم و منها ما یدل علی أن أول وقت المغرب یتحقق بحدوث الفحمة فی المشرق. فذهب المشهور حینئذ إلی أنه لا یتحقق إلا بذهاب الحمرة المشرقیة و حمل روایات القول الأول إما علی الإطلاق أو الإجمال أو علی التقیة. لکن ما یستقرب عندنا هو قول المشهور لاستفاضة أحادیثهم حد التواتر أیضا منها کثیر من صحیحة و موثقة و دلالة أکثرها ظهورا و نصا فی المدعی و ضعف روایات الاستتار. نحن فی هذا التحقیق نذکر أدلة الفریقین و المناقشات فیها و فی مقام الجمع نستنتج من مجموع الأدلة أن أول وقت المغرب یتحقق بذهاب الحمرة المشرقیة بالدلائل المذکورة.
۸. الارتداد، دراسة موضوعية
السید مرتضی الطباطبایی | صفحه ۱۸۳ تا ۲۰۶ | دانلود مقاله PDF
الملخّص:
إن من عناوین المبحوثة في فقه الجزاء الإسلامي و ثبت له الحد و سائر الأحکام «الارتداد»، فیجدر البحث عن أسبابه و معرفة ما یتحقق به موضوعه في عصرنا هذا خاصة، حیث بدأ الأذهان یتساءل عنها و تساعدها وسائل التواصل الاجتماعي، أسباب الارتداد المشهورة بین الفقهاء هي القول و الفعل و العقیدة الکفریة، فالقول الکفري هو کل لفظ خالف حکما من الأحکام الإسلامیة و صاحبه یعلم أنه من الإسلام، و الأفعال المستهزئة بالإسلام بحیث یخالف أحکامه و أسسه تعد فعلا کفریا، و من لا یعتقد بما احتوی علیه الشریعة یعتبر ذا عقیدة کفریة، یحتوي هذا المقال علی البحث عن أسباب الارتداد و شروط تأثیرها و یتوسّل إلیها بتناول آراء الفقهاء و قد حصل أیضا علی أنه قد یستعان في إحراز السبب أو جزؤها بظاهر الحال مضافا إلی ما یثبت به سائر الحدود.
پوستر:
